Vuurwerkangst? Een verhaal uit de praktijk

Vuurwerkangst, menig hond heeft er last van en zeker in deze tijd krijg ik er vaak vragen over. Helaas is het te laat om in december nog te beginnen met een passende therapie. Je hebt namelijk echt wel een aantal maanden nodig om hier mee te trainen. De ideale tijd om met vuurwerktraining te beginnen is rond september. Er zijn dan weinig knallen in de omgeving (in december wordt er dagelijks geknald en heb je dus veel ongecontroleerde momenten), en zo controleer jij hoe intens je hond in aanraking komt met vuurwerkgeluiden.

In deze blog vertel ik het verhaal van mijn eigen hond

De eerste jaren van zijn leven reageerde Timber nooit op knallen, hij was relaxt en niet echt onder de indruk. Dit veranderde toen we naar Den Haag verhuisde. Het vuurwerk was daar vele malen erger dan in mijn oude woonplaats. Hij schrok van de vuurwerkbommen en werd steeds angstiger. Opvallend was dat hij in eerste instantie alleen bang was, wat zich uitte in het laten lopen van zijn plas. Toen we verhuisde naar onze nieuwe woonplaats (veel rustiger qua vuurwerk) is de angst omgeslagen in angstagressie.

Agressie?

Laat je niet verwarren door de term agressie. Veel mensen denken bij agressie alleen aan bijten en uitvallen, maar in "hondenland" spreken we ook bij grommen en blaffen van agressie. Ik had dus een hond die niet alleen bang was, maar ook eentje die had besloten dat hij door het inzetten van agressie (grommen en blaffen) de dreiging (het vuurwerk) kon afwenden.

Zelfbelonend gedrag

Het is goed je te realiseren dat blaffen en grommen zelfbelonend gedrag is. De hond denkt namelijk dat hij door te blaffen de knal laat stoppen. Dat de knal altijd stopt omdat dat nou eenmaal is hoe vuurwerk werkt, is iets wat je hond zich natuurlijk niet realiseert. Het is daarom zaak dit gedrag te voorkomen zodat je hond leert dat de knal ook stopt als hij niet blaft!

Stressreductie

Omdat Timber slecht bereikbaar was doordat hij zo angstig was besloot ik aan de slag te gaan met stressreductie (dit is vrijwel altijd nodig, omdat een hond door de angst geblokkeerd wordt en daardoor niet in staat is om nieuwe dingen te leren en positieve associaties te leggen).

Positieve associatie leggen + afleiden

Om te zorgen dat Timber een positieve koppeling zou maken met het waarnemen van het vuurwerk zette ik overal in huis potjes met iets superlekkers (in zijn geval gedroogde inktvis). Elke keer als er een knal was riep ik direct enthousiast "koekjestijd" en snelde ik naar een potje om hem wat lekkers te geven. In het begin werkte dit natuurlijk niet 100%. Hij was nog zo gewend om direct blaffend van de bank af te vliegen dat hij niet bereikbaar was. Na een tijdje kreeg hij echter door dat er bij mij iets lekkers te halen was en keek hij steeds vaker eerst naar mij voordat hij reageerde. Mijn timing daarin was dus essentieel, want dat hij naar mij keek wilde ik natuurlijk stimuleren en dat moment ben ik gaan belonen.

Altijd belonen!

Als deze associatie gelegd is (waarnemen knal = lekkers) wil je deze ook in stand houden natuurlijk. Het is daarom van belang dat je blijft belonen, ook als hij bijna niet meer reageert op het vuurwerk. Gelukkig kun je dit op een gegeven moment wel afbouwen, je kunt dan gaan belonen met je stem bijvoorbeeld of hem even een aai geven. Als er echt een harde knal is waar hij duidelijk van schrikt, snel ik altijd wel weer even naar een potje met lekkers, zodat ik dat blijf belonen. We zijn er nog niet helemaal, maar we hebben zulke grote stappen gemaakt dat we gewoon 's avonds lekker op de bank kunnen hangen zonder dat hij met elke knal van de bank vliegt om het weg te blaffen. Ook fijn voor onze nachtrust trouwens, het zal je verbazen hoeveel vuurwerk er weken voor oud en nieuw midden in de nacht wordt afgestoken..

Resultaat

Nu, 2 oud en nieuw periodes verder, kan hij rustig blijven liggen als hij vuurwerk hoort en hoef ik alleen nog echt heftige knallen te belonen met iets superlekkers.

Samengevat

• Zorg eerst dat de stress zo veel mogelijk gereduceerd wordt; pas dan kan je hond gaan leren!

• Haal iets superlekkers in huis en zorg dat je dit altijd bij de hand hebt

• Zorg voor afleiding (snuffelmat, spelletjes, enthousiaste stem en wat lekkers)

• Leg een positieve associatie met knallen

• Beloon altijd!

• Heb geduld en hou vol!

• Management is key: jij moet bereid zijn er altijd op te reageren.

• Zorg dat je hond zo min mogelijk alleen is om een terugval te voorkomen (als je hond schrikt in jouw afwezigheid ben je vaak weer terug bij af)

• Angst kun je niet belonen, dit is namelijk een emotie.